Kwetsbaarheidsscan met OpenKat: jouw sleutel tot een veilige IT-omgeving

In de snel veranderende wereld van cyberdreigingen wordt het steeds belangrijker om je IT-infrastructuur niet alleen grondig, maar ook continu te bewaken. Een kwetsbaarheidsscan – ook wel vulnerability scan genoemd – is hiervoor een onmisbaar instrument. Met zo’n scan ontdek je waar zwakke plekken in je systemen, applicaties en netwerken zitten, nog vóór kwaadwillenden die er misbruik van kunnen maken. Bij Hasecon maken we gebruik van OpenKat, een krachtige open-source tool die uiteenlopende securityscanners combineert in één overzichtelijk platform en daarnaast kan worden ingezet voor continuous scanning.

In OpenKat heten de verschillende plugins “boefjes”, een knipoog naar het eigenzinnige karakter van katten. Net als speelse katten op jacht naar een laserpuntje, gaan deze ‘boefjes’ op zoek naar de zwakke plekken in je IT-omgeving. Zo lokken ze mogelijke dreigingen uit hun schuilplaats, zodat je direct actie kunt ondernemen. Dankzij de mogelijkheid tot continuous scanning hoef je dit proces niet beperkt te houden tot één momentopname; je kunt doorlopende scans uitvoeren en je beveiliging altijd actueel houden.

Wat is OpenKat?

OpenKat is een modulair open-source framework met als doel om allerlei securitytools – ofwel ‘boefjes’ – te integreren en automatiseren. In plaats van elke tool apart te draaien en de resultaten handmatig te bundelen, zorgt OpenKat ervoor dat je alles centraal kunt beheren en analyseren. Dit bespaart tijd, minimaliseert fouten en geeft je een vollediger beeld van je security posture.

Belangrijkste kenmerken

• Open-source: Vrij beschikbaar en ondersteund door een actieve community.
• Uitbreidbaar: Voeg eenvoudig extra tools of eigen scripts toe.
• Geautomatiseerd: Automatiseer scans, rapportages en workflows.
• Flexibel: Geschikt voor zowel kleine omgevingen als complexe enterprise-infrastructuren.
• ’Boefjes’: De plugins in OpenKat worden zo genoemd omdat ze – net als katten – ‘ondeugend’ jagen op je kwetsbaarheden.

Een veelvoud aan geïntegreerde ‘boefjes’

OpenKat wordt geleverd met diverse ingebouwde ‘boefjes’ die elk een specifiek aspect van je IT-omgeving scannen. Zo krijg je een zo volledig mogelijk beeld van mogelijke kwetsbaarheden.

1. Shodan

Vaak omschreven als de “Google voor hackers”, indexeert Shodan apparaten, servers en netwerken die publiekelijk met internet verbonden zijn. Deze plugin detecteert welk type services of apparaten voor de buitenwereld zichtbaar zijn, zodat je weet waar je risico’s lopen.

2. LeakIX

LeakIX richt zich op gelekte databases en misconfiguraties. Denk aan verouderde FTP-servers, slecht geconfigureerde cloudopslag of onbedoeld openbaar toegankelijke databronnen. Met de LeakIX-plugin in OpenKat zie je direct welke onderdelen onnodig publiek beschikbaar zijn.

3. Nikto

Een classic in de wereld van webapplicatiescans. Nikto doorzoekt webservers en applicaties op duizenden bekende kwetsbaarheden, zoals achterhaalde softwareversies en onveilige configuraties. Onmisbaar als je veel webapplicaties draait.

4. Nuclei

Nuclei is een relatief nieuwe speler die met zogenaamde “templates” duizenden bekende kwetsbaarheden in kaart brengt. Dit kan variëren van content management systemen (CMS) tot frameworkspecifieke zwakheden. Met Nuclei breid je je detectiemogelijkheden nog verder uit.

5. Burp Suite

Burp Suite is een commerciële (maar zeer populaire) tool voor webapplicatiepentests. Hoewel Burp niet standaard onderdeel is van OpenKat, kan OpenKat wél de output van Burp Suite inlezen en verwerken. Hierdoor combineer je de kracht van een professionele penetratietest met de automatische rapportage en integraties van OpenKat.

Hoe werkt een kwetsbaarheidsscan met OpenKat?

1. Doelen (targets) definiëren

Je start met het opgeven van de systemen, IP-adressen, domeinen en applicaties die je wilt scannen. Zo bepaal je de scope van je onderzoek.

2. Configuratie en ‘boefjes’ selecteren

Activeer of deactiveer de tools die je nodig hebt. Heb je bijvoorbeeld voornamelijk webapplicaties, dan zet je Nikto en Nuclei aan. Wil je ook ontdekken welke diensten er publiekelijk openstaan op internet, schakel dan Shodan en LeakIX in.

3. Automatische uitvoer van scans

OpenKat stuurt de gekozen plugins aan en verzamelt de resultaten in één centrale database. Dit voorkomt dat je handmatig scripts moet draaien of moet schakelen tussen meerdere dashboards.

4. Analyse en rapportage

Na afloop van de scan krijg je een overzicht van alle gevonden kwetsbaarheden, gesorteerd op risiconiveau. Denk aan een lijst met potentiële SQL-injecties, Cross-Site Scripting (XSS), verouderde softwareversies en onveilige instellingen.

5. Actie ondernemen

Met deze inzichten kun je direct prioriteiten stellen. Welke kwetsbaarheden vragen om een snelle patch, welke vereisen een herconfiguratie van bijvoorbeeld je cloudomgeving en welke kunnen op een later moment worden opgelost?

Waarom kiezen voor OpenKat?

• Volledigheid: De combinatie van Shodan, LeakIX, Nikto, Nuclei en andere tools geeft een breed beeld van zowel bekende als obscure kwetsbaarheden.
• Efficiëntie: Alle resultaten komen samen in één rapport. Je hoeft dus niet langer data te exporteren en importeren van verschillende scanners.
• Modulair: Wil je extra tooling toevoegen? Geen probleem; OpenKat biedt een pluginarchitectuur waarmee je eigen scripts of andere open-source scanners kunt integreren.
• Community-gedreven: Omdat OpenKat open-source is, profiteer je van updates en verbeteringen die de community bijdraagt.
• Kat-gedachte: De focus op ‘boefjes’ (plugins) onderstreept het speelse, doch doeltreffende karakter van OpenKat, dat – net als een kat – altijd alert is op beweging en onregelmatigheden.

Best practices voor een succesvolle kwetsbaarheidsscan

• Voer regelmatig scans uit: Nieuwe kwetsbaarheden en exploits duiken continu op. Door periodiek te scannen blijf je up-to-date.
• Hou rekening met False Positives: Geen enkele tool is perfect. Analyseer de bevindingen en check of een kwetsbaarheid écht bestaat.
• Patch en beheer continu: Wanneer een scan kwetsbaarheden aan het licht brengt, zorg dan voor een gestructureerde aanpak van patchen en configuratiebeheer.
• Combineer met monitoring: Met bijvoorbeeld Elastic SIEM kun je verdacht gedrag in real-time monitoren, terwijl OpenKat de structurele zwakke plekken boven water haalt.
• Scope duidelijk definiëren: Overleg altijd met je team, hoster of klanten over wat wel en niet wordt gescand, om per ongeluk schade of overtredingen te voorkomen.

Klaar voor de volgende stap?

Een kwetsbaarheidsscan met OpenKat is een krachtig hulpmiddel om je IT-omgeving veiliger te maken. Door de combinatie van open-source tools als Shodan, LeakIX, Nikto, Nuclei en de mogelijkheid om commerciële outputs (zoals die van Burp Suite) in te lezen, krijg je een zo volledig mogelijk beeld van waar je organisatie risico loopt. Of je nu een mkb’er bent die inzicht wil krijgen in zijn cloudconfiguratie, of een overheidsinstantie die wil voldoen aan strenge compliance-eisen: OpenKat zorgt voor helderheid en efficiëntie in je zoektocht naar een hoger beveiligingsniveau.

Benieuwd hoe dit in de praktijk werkt? Neem vrijblijvend contact met ons op en ontdek hoe we samen jouw IT-infrastructuur kunnen versterken. Want, zoals wij bij Hasecon graag zeggen: “Veiligheid is geen product, maar een continu proces.”